Ruch Szensztacki powstał w Schönstatt (Niemcy) 18 października 1914 roku, a jego założycielem był duchowny i pedagog – Józef Kentenich. Dokonał on aktu zawierzenia wraz z podopiecznymi klerykami w cmentarnej kapliczce (dziś znajduje się tam Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej). Z jego inicjatywy powstał Związek Misyjny, następnie Kongregacja Mariańska i Szensztat jako Ruch Apostolski. Ojciec Józef Kentenich zmarł 15 września 1968, w święto Matki Bożej Bolesnej, po odprawieniu mszy. Ruch rozprzestrzenił się na 5 kontynentów w 90 krajach świata. W ciągu 100 lat istnienia Ruchu Szensztackiego powstało na wszystkich kontynentach ponad 200 sanktuariów szensztackich, w których cześć odbiera Maryja, w obrazie Trzykroć Przedziwnej Matki i Zwycięskiej Królowej. W Polsce powstało 6 sanktuariów szensztackich. Jedno z nich, Sanktuarium Przymierza w Koszalinie, poświęcił św. Jan Paweł II.
Ruch dzieli się na wiele samodzielnych wspólnot członkowskich, w ramach których skupiają się osoby duchowne, świeckie, rodziny. Całość tych zorganizowanych wspólnot jest określana jako „Rodzina Szensztacka” lub „Dzieło Szensztackie”. Członkowie Ruchu składają przysięgą wobec Jezusa, przez Maryję. Jest ona nazywana „przymierzem miłości z Maryją”. Celem Ruchu Szensztackiego jest aktywne apostolstwo w dziele głoszenia nauki Chrystusa. Ruch ten ma charakter maryjny i apostolski. Ruch opiera się dwóch filarach – miłości Matki Bożej i zrozumieniu jej posłannictwa.
W ramach Ruchu wyróżnia się m.in. Szensztacki Instytut Sióstr Maryi. Siostry w codziennej posłudze oddają się Matce Bożej do zupełnej jej dyspozycji. Zgodnie z zamysłem założyciela Ruchu, bardzo ważne jest dla sióstr życie we wspólnocie oraz wspólnotowe świadectwo o powołaniu kobiety na wzór Maryi. Misję realizują przez pracę formacyjną wśród świeckich, szczególnie dziewcząt, kobiet i rodzin.
Kolebką Ruchu Szensztackiego i miejscem modlitwy jest Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej w Schönstatt k. Vallendar. W Polsce istnieje 6 sanktuariów szensztackich wokół których tworzą się centra duchowości szensztackiej i ośrodki apostolskiego. Pracują tam siostry zakonne, które prowadzą formację członków Ruchu, wspólnot, ale również pielgrzymów przybywających do sanktuariów. Świętem patronalnym Ruchu Szensztackiego jest 12 września – liturgiczne wspomnienie Imienia Maryi, data zwycięstwa Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem.
