Czytelnia (53)

Palka - nazwa wywodzi się z łaciny i oznacza suknię, ale także zasłonę. Co ciekawe w starożytnym Rzymie terminem tym określano wierzchnie okrycie, rodzaj płaszcza. Możemy tutaj odnaleźć podobieństwo do palki używanej współcześnie w liturgii.

Puryfikaterz - jedna z części składowych bielizny kielichowej. Dla każdego, kto nigdy nie był ministrantem, ta nazwa może brzmieć tajemniczo. Wywodzi się ona z łaciny, gdzie czasownik  purificare, oznacza czyścić, oczyszczać. Takie jest też zastosowanie puryfikaterza, a czynność którą wykonuje się przy jego pomocy nazywamy puryfikacją.

Kielich – to właśnie w nim dokonuje się cudowna Przemiana wina w Krew Jezusa Chrystusa. Czynności, które wykonuje ksiądz z użyciem wcześniej omawianych ampułek i lawaterza, są przygotowaniem tego, co później nastąpi na ołtarzu.

Lawaterz - Chociaż nazwa sugeruje, iż jest to pojedyncza rzecz, tak naprawdę mamy do czynienia z dwoma przedmiotami, które składają się na lawaterz. Są to dzbanek, nieco większy od ampułki, oraz misa bądź tacka. Naczynia te znajdują swoje zastosowanie podczas kolejnego etapu obrzędu przygotowania darów, a dokładniej do obmycia rąk kapłana. Nazwa lawaterz wywodzi się z języka łacińskiego...

Ampułki to termin, który nie wydaje się być nieznajomy. Mogliśmy się zapoznać z nim chociażby na lekcjach chemii, bądź  w aptece, kiedy realizowaliśmy receptę na lek, którego dawki przygotowane zostały właśnie w ampułkach. Słysząc więc to określenie w wyobraźni widzimy za pewne szklane naczynia, większych bądź mniejszych rozmiarów, w których zebrano jakąś ciecz. Nie inaczej jest z ampułkami, używanymi przez księdza podczas Mszy św.

Osoby niewtajemniczone słysząc tajemniczo brzmiące określenie „paramenty liturgiczne” może popaść w lekką konsternację. Najlepiej, jeśli przerodzi się ona w zainteresowanie, co kryje się za tym terminem.

„ Wobec utrapienia biednych i jęku ubogich – mówi Pan: Teraz powstanę i dam zbawienie temu, który go pożąda”… Co dzisiaj jeszcze można więcej powiedzieć o św. Bracie Albercie, jako bohaterze wiary, jako naśladowcy Chrystusa, zakonnika, społecznika, a przede wszystkim dającego się innym. Dającego się „złamać” w swojej służbie miłosierdzia wśród tych, których ówczesny świat XIX wieku odrzucił?

Trudno ustalić pochodzenie i okres powstania tej kolędy, gdyż podaje się kilka wersji. Pierwszy raz kolęda pojawiła się w rękopisach sióstr karmelitanek z Krakowa w XVIII wieku. Współcześnie śpiewany tekst kolędy prawie nie różni się od tego ze śpiewnika Jana Mioduszewskiego z 1843 roku.

Polska kolęda z XVIII wieku, której autor jest anonimowy. Była bardzo popularna w klasztorach żeńskich. Melodię tej kolędy podają rękopisy karmelitańskie i franciszkańskie. W niektórych dawnych śpiewnikach nosiła ona tytuł: „Panna Najświętsza Synaczka swego najmilszego uprzejmie śpiewając lula.”

Ta polska kolęda, często zaliczana do pastorałek, o pochwalnym charakterze, powstała najprawdopodobniej w XVIII wieku. Jej autor pozostaje nieznany. Kolęda nawiązuje w swoim tekście do najstarszych łacińskich pieśni bożonarodzeniowych.